بعد از شاهکار سریال «بادیگارد»، چشم انتظار مینی سریال تریلر دیگه ای به اون سبک بودم. چون همون طور که قبلا گفتم، مینی سریالهای انگلیسی بخاطر تعداد اپیزود کمشون داستان منسجمی دارن؛ و این موضوع برای ژانر تریلر و میستری مزیت بزرگیه. اما نکته ای که باعث میشه اثری در این ژانر به خاطر بمونه، پایان بندیشه. آیا سریال «دستگیری» هم تونسته مثل سریال «بادیگارد» از پس این کار بربیاد یا نه جا گذاشته جا پای سریال «قتلهای دوبلین»؟
داستانک
«شاون اِمِری» سرباز اسبق بریتانیایی، که تازه تونسته از پرونده ای نظامی به کمک وکیلش «هانا رابرتز» تبرئه بشه، شب آزادیش دوباره دستگیر میشه. چراکه براساس فیلم دوربین های مداربسته ی شهر، شاون متهم به ضرب و شتم شده. اما وقتی بازرس «ریچل کری» فیلم ضبط شده رو بهش نشون میده، اون ادعا میکنه که اعمال توی فیلم رو انجام نداده و تصاویر جعلیه. قبل از اینکه پرونده درست به جریان بیفته بازرس کری به دستور بالا دستیاش مجبور میشه پرونده رو مختومه اعلام کنه. اما با ناپدید شدن «هانا رابرتز»، بازرس کری کوتاه نمیاد و میخواد سر از معمای این پرونده دربیاره.
نقدک
«بن شَنِن» در مقام نویسنده با انتخاب عنوان دوپهلوی سریال اولین بذر شک رو در بیننده میکاره. Capture هم به معنیِ دستگیری و هم به معنیِ تصویره که با شروع داستان و سکانس دادگاه نظامیِ شاون اِمِری معنای نهفته در این ایهام رو متوجه میشیم. اینکه اگه تصاویر دلیل اثبات جرم متهمها ست، برای اثبات این تصاویر به چه چیزی استناد میشه؟
سریال «دستگیری» از همون ابتدا با روایت غیرخطی اپیزود اولش، بیننده رو کنجکاو میکنه تا سر از معمایی که ندیده دربیاره و بعد با رو کردن راز پشت دوربین، بذر شک و تردیدش رو میکاره. آیا مخاطب میتونه به هر آنچه که میبینه اعتماد کنه؟ تصاویر دوربین مداربسته واقعیه یا عکس العملهای شاون اِمِری؟ بیننده کدوم یکی از اینها رو باید باور کنه؟ با طرح همین گره های داستانی از ابتدا درگیر قصه ی سریال میشیم.
اما اونچه که ما رو سکانس به سکانس وادار به ادامه دادن سریال «دستگیری» میکنه، معماهای پیچیده ایه که یکدفعه مطرح میشن و با حل هر معما، پرسش بی جواب دیگه ای از دلش بیرون میاد. قصه این روند غیرقابل پیشینیش رو در هر قسمت ادامه میده و با اضافه شدن شخصیتهای مرموز نه تنها ریتم هیجان انگیز سریال حفظ میشه بلکه با رمز و رازی که پشت هر کاراکتر قرار گرفته شک و شبهه های بیشتری هم ایجاد میشه.
شک اولیه با کاراکتر «شاون اِمِری» شروع میشه. اون شش ماه پیش یکی از افراد طالبان رو که اسیر جنگی بوده، کشته و بعد در دادگاه ثابت میشه فیلمی که به عنوان مدرک ازش استفاده شده نقص داشته. اما با وجود تبرئه شدنش در دادگاه نظامی، بازم بیگناهیش شُبهه داره. همین پس زمینه ی تردیدآمیزش کاری میکنه که بلافاصله به عنوان قهرمان داستان بهش اعتماد نکنیم.
از طرفی بازرس «ریچل کری» که مسئول پرونده ی جدید شاون هست، قبلا توی تیم ضد تروریسم بوده و برای حل پرونده هاش حاضره دست به هرکاری بزنه. چراکه اون باید به تیم جدیدش نشون بده که از پس پرونده های قتل هم برمیاد. اما اینکه چقدر به مدرک مستندی که داره میتونه اعتماد کنه چالشیِ که باهاش رو به رو میشه.
با وسط اومدن پای مسئولای پشت پرده برای مختومه کردن پرونده ی شاون، بازرس کری بیشتر ترغیب میشه تا سر از راز پشت این اتفاق دربیاره. اما هرچی جلوتر میره توطئه ها عجیبتر میشه و اعتماد به بقیه سخت تر.
این فرایند شخصیت پردازی کاری کرده که گسترش شخصیتیِ کاراکترای سریال «دستگیری» پا به پای معماهای داستان پیش بره در نتیجه فضای مهیج قصه حفظ بشه. نویسنده با همین ترفند نشون داده کاملا به چم و خم ژانر میستری و تریلر وارده و میدونه چطور بیننده ش رو به لبه صندلیش بکشونه.
چیزی که باعث شگفتیِ من شد بازیِ تاثیرگذار «کالوم ترنر» در نقش «شاون اِمِری» بود. آخرین بار در نقش برادر نیوت اسکمندر توی فیلم «جانوران شگفت انگیز» دیده بودمش و اصلا توقع نداشتم اینقدر تماشایی نقشش رو بازی کنه. کالوم ترنر با بازیِ زیرپوستیش لایه های شخصیتیِ شاون رو نشون میده. میمیک صورتش به حدی طبیعیه که کاملا به شاون هویت بیرونی داده. نسبت به کارهای قبلیش پیشرفتش به حدی چشمگیره که اون رو به ستاره سریال تبدیل کرده.
«هالیدی گرینجر» این بار به جای دستیار کاراگاه که قبلا توی سریال «استرایک» ازش دیده بودیم، کاراگاهِ اصلی داستانه. گرینجر در عین اینکه زنونگی و لطافت «ریچل کری» رو حفظ کرده، شخصیت قدرتمندش رو هم بهمون نشون میده. اون با نگاههای عمیقش هوش و ذکاوت کاراکترشو کاملا به بیننده منتقل میکنه. و با همین بازیِ حساب شده اش دائما بهم یادآوری میکرد که چرا انقد این بازیگر رو دوست دارم!
جدا از اجرای بی نقص دو بازیگر اصلی، کل اکیپ بازیگری اجراهای فوق العاده ای داشتن. خصوصا «ران پِرلمن» که با نقش «پسر جهنمی»ش کاملا معرف حضور همه هست؛ این بار با کاراکتر خاصش در سریال «دستگیری»، یه بار دیگه بازیِ پر ابهتش رو بهمون نشون داد.
تنها نکته ای که باعث شده سریال «دستگیری» با وجود تمام المانهای داستانیِ دقیقش و بازیِ عالیِ بازیگراش و حتی سینماگرافیِ جذابش به یه شاهکار تبدیل نشه، پایانبندیِ داستانشه. البته این سریال به فاجعه آمیزیِ «قتلهای دوبلین» تموم نمیشه، اما در مقایسه با روندی که در پیش گرفته بود، جمع بندیش کاملا راضی کننده نیست. با اینکه نویسنده جواب تمام سوالاتی رو که مطرح کرده به بیننده میده ولی پایانبندیِ سفارشیش توی ذوق میزنه. فقط در صورتی این پایانبندی قابل قبوله که فصل دومی در کار باشه تا به نتیجه گیریِ بهتری ختم بشه.
****************************************************
هشدار اسپویل سریال «دستگیری»
البته با توجه به اینکه مرگ هانا رابرتز شبهه هایی داره و پای ریچل کری به تشکیلات باز میشه، قطعا نویسنده پلاتی برای فصل دوم در نظر داره ولی در صورتی فصل اولش در دسته ی آثار شاهکار قرار میگیره که جواب سوالهایی که بی جواب گذاشته رو در فصل دوم بده و برای ایده ای که مطرح کرده یه نتیجه گیری درست داشته باشه. در غیر این صورت تنها نتیجه ای که میشه گرفت اینه که همیشه قدرتهای برتر پیروز میدون هستن و خواهی نشوی رسوا هم رنگ جماعت شو!
پایان اسپویل سریال «دستگیری»
******************************************************
اون چه که باعث شده سریال «دستگیری» کاملا پخته عمل کنه، کارگردانِ پشت دوربینشه. «بن شَنِن» نه تنها در مقام نویسنده ثابت کرد ژانرشو میشناسه و میدونه چطور معماهایی رو که مطرح کرده حل کنه، بلکه در مقام کارگردان هم با انتخاب بازیگرهای درست و بازیگیریِ دقیق نشون داد واقعا کارشو بلده.
سریال «دستگیری» با طرح ایده ای جنجالی بذر شک رو در دل بیننده ش میکاره و با پیچشهای داستانیِ جذابش اون رو قسمت به قسمت به دنبال خودش میکشونه. سرباز اسبقی که معلوم نیس چقدر راست میگه و کاراگاهی که باید ثابت کنه چقدر به دنبال حقیقته. با صرف نظر از پایانبندیِ متوسطش سریال «دستگیری» سریال پر کششیه که در آخر بیننده رو با این فکر رها میکنه که دیگه به چه چیز میشه اعتماد کنه؟
(منبع عکس شاخص، منبع عکسهای غیراورجینال بهشون پیوست شده)
